ศิลปกรรม...ในวัดพระแก้ววังหน้า

ศิลปกรรม...ในวัดพระแก้ววังหน้า



คมชัดลึก :ปี2527 เป็นครั้งแรกที่ผมได้ย่างก้าวเข้าสู่สถานที่แห่งนี้ เพื่อสอบคัดเลือกเข้าศึกษาต่อในระดับศิลปศึกษาชั้นกลางของวิทยาลัยช่างศิลป กรมศิลปากร รู้สึกตื่นเต้นเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากมีคนมาสมัครกันจำนวนมาก แต่รับได้แค่ 200 คน






กับอีกเหตุการณ์หนึ่งก็คือ การที่ผมได้เข้าพิธีครอบครูศิลปะในโบสถ์แห่งนี้เป็นครั้งแรกในชีวิต ทราบว่ารุ่นต่อๆ มา ได้ย้ายไปครอบครูกันที่ลาดกระบังหมดแล้วครับ
เมื่อจบชั้นกลางต่อชั้นสูงสาขาศิลปะไทย ผมก็ยังคงแวะเวียนเรียนที่วังหน้าแห่งนี้มาโดยตลอด หรือแม้กระทั่งสอบบรรจุเข้ารับราชการครู สังกัดกรมศิลปากร ก็ยังใช้สถานที่แห่งนี้ แต่ก็ไม่มีโอกาสได้เข้าไปภายในโบสถ์อีกเลยครับ (ไปทีไร...ก็ปิดทุกที)
วันส่งท้ายปีเก่าปีนี้ผมมีโอกาสได้ไปแสดงมุทิตาจิตต่อท่านอธิการบดี สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ เมื่อเสร็จสิ้นพิธีการแล้ว ผมมองไปยังประตูโบสถ์ ก็เห็นว่าเปิดอยู่ ใจผมเต้นระทึกด้วยความดีใจ นับจากครั้งแรกมาจนถึงวันนี้...ก็เป็นเวลา25 ปีไปแล้วครับ
วัดบวรสถานสุทธาวาสหรือวัดพระแก้ววังหน้า  เป็นวัดในพระราชวังบวรสถานมงคล  เช่นเดียวกับ วัดพระศรีรัตนศาสดารามภายในพระบรมมหาราชวังและด้วยเหตุที่เป็นวัดในวัง ดังนั้น จึงไม่มีพระภิกษุจำพรรษา
วัดนี้สร้างขึ้นโดยสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพซึ่งเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว แต่การสร้างยังไม่แล้วเสร็จ พระองค์เสด็จทิวงคตเสียก่อน การก่อสร้างวัดพระแก้ววังหน้า จึงมาแล้วเสร็จในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และได้รับพระราชทานนามว่า วัดบวรสถานสุทธาวาส
ปัจจุบันวัดบวรสถานสุทธาวาส ตั้งอยู่ในสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป เป็นวัดที่ไม่มีการประกอบสังฆกรรมใดๆ และถูกใช้เป็นสถานที่ประกอบ พิธีไหว้ครูพิธีครอบครู และพิธีมงคลต่างๆ ของบรรดา นาฏศิลปินดุริยางคศิลปิน และ กรมศิลปากร ศิลปกรรมต่างๆ ของวัดพระแก้ววังหน้า ที่เหลืออยู่ในปัจจุบันนี้ มีเพียงพระอุโบสถเท่านั้น เป็นพระอุโบสถ จัตุรมุขสูงใหญ่ตั้งสูงตระหง่านอยู่บนฐานซึ่งมีบันไดขึ้นทั้งสี่ด้าน บริเวณฐานมีชานล้อมโดยรอบ
เสียดายที่พระอุโบสถหลังนี้ถูกตึกสมัยใหม่บังเสียหมด จนไม่อาจชมความงามของพระอุโบสถได้ในระยะที่เหมาะสม ในด้านรูปทรงภายนอกแล้ว ต้องนับว่าพระอุโบสถหลังนี้มีความงามสง่าแปลกตาไม่น้อย และเป็นศิลปกรรมสมัยรัชกาลที่ 3 ที่สำคัญของวังหน้าที่ทรงสร้างขึ้น
นอกจากรูปทรงภายนอกแล้วภายในพระอุโบสถยังมีศิลปกรรมสำคัญที่ควรชมคือ พระพุทธรูป ซึ่งเป็นพระประธานของพระอุโบสถตั้งอยู่สุดผนังมุขด้านตะวันตก เป็น พระพุทธรูปสัมฤทธิ์ปางห้ามสมุทร  ซึ่งสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ ทรงสร้างขึ้นเพื่อประดิษฐานในพระอุโบสถนี้
ปัจจุบันนี้พระพุทธรูปองค์นี้ยังคงอยู่ในสภาพดี มีฐานชุกชีและบุษบกครอบ บุษบกนั้นคงเป็นฝีมือช่างสมัยรัชกาลที่ 4  ช่วงที่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวประทับอยู่ที่วังหน้า
ศิลปกรรมที่นอกเหนือไปจากพระพุทธรูปภายในพระอุโบสถคือ จิตรกรรมฝาผนัง ซึ่งเป็นจิตรกรรมเรื่อง ตำนานพระพุทธสิหิงค์ ประวัติพระพุทธเจ้า 28 พระองค์ ซึ่งเป็นฝีมือช่างผสมกันระหว่างฝีมือช่าง ในสมัยรัชกาลที่ 3 และรัชกาลที่ 4  รวมทั้งเรื่อง ตำนานนิทานไทยโบราณ ประวัติพระคเณศและช้างอุษฏทิศ ภาพจากวรรณคดีเรื่องอุณรุท รามเกียรติ์ นารายณ์สิบปาง ตลอดจนภาพเทพเจ้า และอมนุษย์ของอินเดีย ทั้งที่ปรากฏในมหาภารตคัมภีร์และคัมภีร์ปุราณะต่างๆ
นอกจากนี้ก็มีพระราชพิธีโบราณของไทย เช่น พระราชพิธีโสกันต์ และภาพการละเล่นต่างๆ ของไทย เช่น กระตั้วแทงควาย แทงวิไสย ไต่ลวด และญวนหก เป็นต้น
อย่างไรก็ตามภาพที่ปรากฏบนฝาผนังเป็นเรื่องราวต่างๆ จำนวนมากนี้ คงเป็นฝีมือช่างหลายคน เพราะผนังพระอุโบสถนี้กว้างใหญ่มาก มีพื้นที่สำหรับเขียนภาพได้มากมาย จึงปรากฏเรื่องราวต่างๆ ในลักษณะหลายเรื่อง หลายรส หลายฝีมือช่าง มีทั้งฝีมือดีและด้อยคละเคล้ากัน
ดังที่สมเด็จกรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์นิพนธ์ไว้ว่าเป็นภาพจิตรกรรมฝาผนังงามเยี่ยมแห่งหนึ่งเท่าที่เหลือในปัจจุบัน เจ้าฟ้าอิศราพงศ์เป็นแม่กอง จัดช่างฝีมือเข้าเขียน มีฝีมือพระอาจารย์แดงวัดหงส์รัตนาราม เขียนภาพชนช้างไว้ห้องหนึ่ง อีกห้องหนึ่งเป็นภาพฝีมือนายมั่น คือ การทิ้งทานลูกกัลปพฤกษ์
ดังกล่าวแล้วจะเห็นว่าวัดพระแก้ววังหน้า หรือวัดบวรสถานสุทธาวาส เป็นวัดที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน เป็นวัดในพระราชวังหน้าของพระมหาอุปราชมาถึงห้ารัชกาล แม้ปัจจุบันจะเหลือเพียงพระอุโบสถเท่านั้นก็ตาม แต่คุณค่าของศิลปกรรมนับได้ว่า มีค่าควรแก่การศึกษาหาความรู้อย่างยิ่ง
โดยเฉพาะผู้ที่สนใจศึกษาเรื่องราวของประวัติศาสตร์และศิลปะจึงควรหาโอกาสไปชมวัดนี้ เพราะจะได้สัมผัสหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่แท้จริง ได้ลิ้มรสสุนทรียภาพจากศิลปกรรม ทั้งยังเป็นการฟื้นความทรงจำถึงวังหน้าที่สำคัญของกรุงรัตนโกสินทร์อีกด้วยครับ...
www.oknation.net/blog/phaen








ข่าวที่เกี่ยวข้องอาชีวะเพชรให้ทุนเรียนผ้าสร้างอาชีพอยู่ได้"พอเพียง"มองผ่านเลนส์คม - กรรมการ...

ประชันไอเดียเด็กไทย รังสรรค์ชุดชั้นในสุดเก๋ มุมมองใหม่-"กีฬา"เสริมสร้างคุณธรรมบทเรียนชีวิต"จิรพัส เลี่ยงสกุล" เรียน-กิจกรรมทำพร้อมกันได้ฝึกทำงาน-ทักษะการเป็นผู้นำ

NEWSblank ข่าวออนไลน์
เรียนภาษาอังกฤษ | หอพัก | ดาวน์โหลด | vol6